У манаграфіі на падставе вывучэння шырокага кола архіўных матэрыя- лаў, манаграфічных даследаванняў і навуковых артыкулаў, дарэвалюцый- ных і савецкіх перыядычных выданняў, мемуараў і ўспамінаў аналізуюцца ўмовы і абставіны ператварэння мірнага насельніцтва ў бежанцаў на тэрыторыі Беларусі, а таксама ажыццяўленне працэсу эвакуацыі ў гады Першай сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў, раскрываюцца - у перыя- ды іх дзеяння - асноўныя напрамкі дзяржаўнай палітыкі царскага, Часова- га і савецкага ўрадаў па забеспячэнні патрэб бежанцаў, даследуецца роля Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі і Народнага камісарыята ўнутраных спраў Савецкай дзяржавы ў вырашэнні праблемы бежанства, раз- глядаецца ўплыў бежанства і эвакуацыі на грамадскае развіццё Беларусі.

Адрасуецца ўсім, хто цікавіцца гісторыяй Беларусі XX стагоддзя.
Табл. 10. Схема 1. Іл. 40. Бібліягр.: 600 назв.