Слова — ўсяго абнова.
Душа крылатая ў слова...
 
Рыгор Барадулін

ДУША КРЫЛАТАЯ Ў СЛОВА

ДУША КРЫЛАТАЯ Ў СЛОВА

«ДУША КРЫЛАТАЯ Ў СЛОВА...»

У сучаснай беларускай філалогіі імя прафесара Галіны Мікалаеўны Малажай вядомае шырокаму колу людзей, найперш тым, хто звязаны з даследаваннем праблемаў беларускай філалогіі, з адукацыяй на роднай мове. І абумоўлена гэта тым, што на працягу свайго жыцця Г. М. Малажай здолела стварыць кнігі, патрэбныя як навукоўцам, так і настаўнікам, студэнтам, вучням, усім, хто цікавіцца беларускай мовай, культурай. Яе даследаванні вытрывалі праверку часам, яны і сёння – аснова для навуковых пошукаў сучасных даследчыкаў, педагогаў.

“Слова — ўсяго абнова. Душа крылатая ў слова”... Гэтыя афарыстычныя радкі Рыгора Барадуліна сцвярджаюць мудрую ісціну пра неўміручасць і моц Слова, а праз яго — пра адраджальную сутнасць усяго існага. Гэтаксама душы чалавека. Душы народа.
     
Роднае слова звязваецца найперш з дарагімі людзьмі — бацькамі, родам, выдатнымі асобамі Беларусі, свету, бо з імі ўзрастае чалавек на сваёй зямлі, з імі ўключаецца ў неабсяжнае поле Сусвету, Космасу. Няма для Слова межаў, няма неадольных перашкодаў: вяртаецца яно з аддаленага часу — сказанае ці напісанае, застаецца духоўным набыткам, скарбам душы чалавека, душы народа.
    
Усё жыццё Г. М. Малажай было звязана з родным словам, з філалогіяй. Яе праца на ніве беларускай навукі і асветы пазначана найперш смелай і мудрай пазіцыяй у дачыненні да пытанняў развіцця і ўмацавання беларускага слова.
     
Каларытная постаць Г. М. Малажай, ахвярнай асветніцы і мужнай жанчыны, плён яе працы — гэта навука і падтрымка кожнаму, хто думае пра лёс беларускай мовы, пра будучыню свайго народа.
     
“Душа крылатая ў слова” – няма яму межаў, вяртаецца з глыбіні стагоддзяў і яднае, і застаецца духоўным набыткам, скарбам душы чалавека, нацыі. Слова, пасланае Настаўнікам, адгукаецца ў душах вучняў, і многія могуць паўтарыць у дачыненні Галіны Мікалаеўны словы Генадзя Бураўкіна:
     
                                                                     Настаўнікі не паміраюць,
                                                                     А аддаляюцца ад нас
                                                                     І зверху строга назіраюць,
                                                                     Як мы вядзём свой рэй і час.
                                                                     У небе роспачнасці
                                                                     Поўняй
                                                                     Іх думка ясная плыве.
                                                                     Яны жывуць,
                                                                     Пакуль мы помнім
                                                                     І вопыт іх, і запавет.
                                                                     Мы не адразу разумеем,
                                                                     Як цяжка ўзняць было б крыло
                                                                     І ўзвіцца ўверх на злосць завеям,
                                                                     Каб іх на свеце не было.
     
І недзе там, у “яснасяйных высях”, няхай усцешыць яе Душу прарослае зернятка нашай памяці — яе вучняў, сяброў, аднадумцаў, няхай адгукнецца ў таямнічых прасторах Космасу слова ўдзячнасці ёй, асветніцы Беларусі, яе прамоўленаму і напісанаму сакавіцкаму, сакавітаму Слову, ёй, Шчыравернай Слову.
                  
                                                                                                                                                                     Марыя Новік


МІКОЛА АЛЯХНОВІЧ. ПАКЛОН ВЯСНЕ

 ПАКЛОН ВЯСНЕ 

                                                                                                                                     Галіне Мікалаеўне Малажай

                                                                         Нібы пчала на сотах мовы,
                                                                         нястомна, зладжана і чынна
                                                                         праз кожны дзень, да слоўка слова
                                                                         збірала плён свой безупынна.
                                                                         Яе хапала й на пагоду,
                                                                         і на слату, і дождж хапала.
                                                                         З цяплом і сонцам мела згоду
                                                                         і з кветкай кожнай шчыравала.
                                                                         Яна, руплівіца ад Бога,
                                                                         гарэла кожнаю хвілінай,
                                                                         ішла абранаю дарогай,
                                                                         ахвярна служачы Айчыне.
                                                                         Прымала з ціхаю пакорай
                                                                         удары лёсу і — мацнела.
                                                                         Трывала, верыла, што скора
                                                                         ўсё будзе так, як і хацела.
                                                                         Ці ж ведаў, Божа, хто з смяротных,
                                                                         што і салодкі мёд — з гарчынай.
                                                                         А шлях жыццёвы — незваротны,
                                                                         які ні ёсць — адзін магчымы.

«КАБ СВОЙ НАРОД І КРАЙ ЛЮБІЦЬ, МУДРЭЦЬ І ХАРАШЭЦЬ ДУШОЮ…»

«КАБ СВОЙ НАРОД І КРАЙ ЛЮБІЦЬ, МУДРЭЦЬ І ХАРАШЭЦЬ ДУШОЮ…»  

Спадчына Г. М. Малажай — прафесара, члена-карэспандэнта Беларускай акадэміі адукацыі — адметная старонка ў гісторыі беларускага мовазнаўства і лінгвадыдактыкі.

Кафедрай беларускага мовазнаўства, якую Г. М. Малажай узначальвала на працягу 26 гадоў, былі арганізаваны разнастайныя мерапрыемствы дзеля ўшанавання яе
памяці – семінары, круглыя сталы, канферэнцыі.
     
Сярод іх рэспубліканскія навуковыя канферэнцыі “Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі” — да 70-годдзя і 75-годдзя з дня нараджэння
Г. М. Малажай. Рэспубліканская навукова-практычная канферэнцыя “Слова, фразеалагізм, перыфраза” была праведзена да 80-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны.
     
Па выніках працы канферэнцый былі падрыхтаваны і выдадзены зборнікі навуковых матэрыялаў. Гэта артыкулы навукоўцаў, настаўнікаў, магістрантаў, аспірантаў, студэнтаў з розных навучальных устаноў Беларусі, замежжа, якія збіраліся ў Берасці з нагоды юбілеяў Г. М. Малажай для абмеркавання разнастайных праблемаў філалогіі і лінгвадыдактыкі. Гэта і знак пашаны, удзячнасці Настаўніку, і прызнанне аўтарытэту асветніцы, і працяг роздуму над праблемамі жыцця роднага слова ў сучаснай Беларусі.
     
У 2006 годзе, да ўгодкаў Г. М. Малажай, пры дзейснай падтрымцы кіраўніцтва Брэсцкага дзяржаўнага ўніверсітэта, рэктара Мечыслава Эдвардавіча Часноўскага, была адкрыта імянная аўдыторыя — аўдыторыя імя прафесара Г. М. Малажай, дзе прапанавана экспазіцыя, у якой — адлюстраванне плёну яе працы, яе навуковай школы.
     
Гэтая экспазіцыя — адлюстраванне цэлай эпохі ў летапісе кафедры беларускага мовазнаўства, у летапісе гісторыі ўніверсітэта, гэта навука кожнаму, “як поле жыцця прайсці...”
     
Кожны, хто прыйдзе ў гэтую аўдыторыю, сустрэнецца з удумлівым, патрабавальна-зычлівым поглядам Галіны Мікалаеўны, убачыць плён яе працы — кнігі, перажыве здзіўленне і захапленне: як многа можа зрабіць адзін чалавек, калі ён жыве па душы, па сумленні, жыве стваральнай працай дзеля роднага.
                  
                                                                                                                                                                   Марыя Новік

ПУБЛІКАЦЫІ ПРА ЖЫЦЦЁ І ДЗЕЙНАСЦЬ Г. М. МАЛАЖАЙ

ПУБЛІКАЦЫІ ПРА ЖЫЦЦЁ І ДЗЕЙНАСЦЬ Г. М. МАЛАЖАЙ

 1975

Лепешаў, І. Слоўнік перыфраз /І. Лепешаў // Настаўніцкая газета. – 1975. – 17 верасня. 

Тондзель, М. Беларуская перыфраза /М. Тондзель // Беларусь. – 1975. – № 5. – С. 25. 

Шкраба, Р. Слова і вобраз /Р. Шкраба // Полымя. – 1975. – № 6. – С. 227–238.

1976

Gutschmidt, К. Stand und Probleme der phraseologischen Forschung in der Belorussischen SSR /К. Gutschmidt // Aktualle Probleme der Phraseologie. –Leipzig, 1976. – C. 155.

 1980

Аляхновіч, М. Святло роднага слова /М. Аляхновіч, В. Несцяровіч // Літаратура і мастацтва. – 1980. – 4 ліпеня. – С. 15. 

Гаўрош, Н. Даследуецца перыфраза : прыклады ўзяты з твораў амаль ста
пісьменнікаў / Ніна Гаўрош, Клара Панюціч // Голас Радзімы. – 1980. – 22 мая. 

Германовіч, І. К. [Рэцэнзія] /І. К. Германовіч // Веснік БДУ. Серыя 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. Псіхалогія. – 1980. – № 3. – С. 74–75. – Рэцэнзія на кнігу: Сучасная беларуская мова : перыфраза / Г. М. Малажай. – Мінск : Вышэйшая школа, 1980. 

Олехнович, Н. С любовью к родному слову /Н. Олехнович, В. Нестерович // Заря. – 1980. – І6 июля. – С. 4. 

Тамашэвіч, Т. Беларуская перыфраза /Т. Тамашэвіч, В. Шур // Беларуская фразеалогія, лексікалогія : зборнік артыкулаў. – Мінск, 1980. – С. 121–123.

 1981

Кавалёў, В. К. З добрым веданнем справы / В. К. Кавалёў // Народная асвета. – 1981. – № 6. – С. 178–179. 

Кацапаў, Л. А.
Арыгінальны дапаможнік / Л. А. Кацапаў, В. В. Шур // Настаўніцкая газета. – 1981. – 28 кастрычніка.

 1982

Вардамацкі, Л. І дапаможнік і зборнік моўных скарбаў /Л. Вардамацкі // Слова і фразеалагізм у кантэксце : зборнік артыкулаў. – Мінск, 1982. – С. 72–74. 

Каленкович, Н.
В начале было слово /Н. Каленкович, Н. Олехнович // Заря. – 1982. – 31 декабря. 

Каўрус, А. Свецяць словы /А. Каўрус // Літаратура і мастацтва. – 1982. – 26 лістапада.

 1983

Шумская, І. А. Грунтоўная і карысная праца /І. А. Шумская // Народная асвета. – 1983. – № 2. – С. 77–78. 

Юрченко, О. С.
Фразеологічні перифрази украïнськоі літературноï мови /О. С. Юрченко. – Харьків, 1983. – С. 10.

1985

Аляхновіч, М. Даследчык народных скарбаў / М. Аляхновіч, К. Панюціч // Звязда. – 1985. – 5 сакавіка. – С. 3. 

Кавалёва, М. Ц. Прафесар Фёдар Міхайлавіч Янкоўскі. Библиографический указатель по славянскому иобщему языкознанию /М. Ц. Кавалёва, К. М. Панюціч // Веснік БДУ. Серыя 4, Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. Псіхалогія. – 1985. – № 2. 

Коломіець, М. П. Короткий словнік перифраз /М. П. Коломіець, У. С. Регушевський. – Киів : Радянська школа, 1985. – С. 3. 

Мартиросов, Г. Творческий путь ученого /Г. Мартиросов, В. Рагойша, Т. Томашевич // Гродненская правда. – 1985. – 15 мая.

 1986

Аляхновіч, М. Карысны дапаможнік /М. Аляхновіч // Беларуская лінгвістыка. – 1986. – Вып. 30. – С. 68–69. 

Малажай Галіна Мікалаеўна // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. – Мінск, 1986. – Т. 3. – С. 413. 

Паддубская, Л. Фраземы і пераклад у навукова-практычным курсе /Л. Паддубская // Моўныя адзінкі ў кантэксце : зборнік артыкулаў. – Мінск, 1986. – С. 97–99.

 1988

Гаўрош, Н. В. Настаўніку роднай мовы / Н. В. Гаўрош, К. М. Панюціч // Беларуская мова і літаратура ў школе. – 1988. – № 2. – С. 78–79. 

Панюціч, К. Малажай Г. М. : (да 50-годдзя з дня нараджэння) / К. Панюціч // Моўныя адзінкі ў кантэксце. – Мінск, 1988. 

 1989

Брыль, В. На Брестчине говорят ... / В. Брыль // Советская Белоруссия. – 1989. – 28 мая. 

Каралевіч, С. З моўных скарбніц Палесся / С. Каралевіч // Заря. – 1989. – 22 апреля.

Кускевіч, І. Гаворкі Брэстчыны : (кніга «Дыялектны слоўнік Брэстчыны») /
І. Кускевіч // Сельская праўда. – Жабінка, 1989. – 17 жніўня. 

Сацута, І. Дыялектны слоўнік Брэстчыны / І. Сацута // Запаветы Леніна. – Драгічын, 1989. – 18 мая. 

Сацута, І. З клопатам пра роднае слова : (Дыялектны слоўнік Брэстчыны) / І. Сацута // Зара камунізму. – Пружаны, 1989. – 21 лістапада. 

Юрчанка, Г. З паўднёва-заходніх гаворак : («Дыялектны слоўнік Брэстчыны») / Г. Юрчанка // Полымя. – 1989. – № 6. – С. 216–219.

 1990

Дыялектны слоўнік Брэстчыны // Научно-реферативный бюллетень (отечественная литература). – Минск, 1990. – № 104 : Литературоведение и языкознание. – С. 50–52. 

Міхайлаў, П. Дыялектны слоўнік Брэстчыны / П. Міхайлаў // Беларуская лінгвістыка. – 1990. – Вып. 37. – С. 73–74.

 1991

Пашкевіч, М. Надзейны дарадчык у пазакласнай працы па мове /М. Пашкевіч // Беларуская мова і літаратура ў школе. – 1991. – № 4. – С. 80.

  1994

Ляшук, В. Я. Малажай Галіна / В. Я. Ляшук // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. – Мінск, 1994. – Т. 4. – С.190–192. 

Саламевіч, І. У. Малажай Галіна Мікалаеўна / І. У. Саламевіч // Беларуская мова : энцыклапедыя. – Мінск, 1994. – С. 329–330.

1998

Віншуем з выбраннем члена-карэспандэнта Беларускай акадэміі адукацыі // Веснік Брэсцкага ўніверсітэта. – 1998. – № 6. – С. 112. 

Віншуем юбіляра! // Роднае слова. – 1998. № 3. – С. 69–71. 

Літаратурныя мясціны Беларусі: в. Кустын. Радзіма Малажай Г. // Заря над Бугом. – 1998. – 25 апреля. 

Малажай, Г. Галіна Малажай, прафесар: «Калі мне дрэнна, я працую» / [інтэрв’ю ўзяла] Таццяна Гарчанюк // Заря. – 1998. – 14 марта. 

Пашкевіч, М. З павагай і любоўю/ М. Пашкевіч // Народная трыбуна. – 1998. –
14 сакавіка (№ 11). – С. 6. 

Рачэўскі, С. Голас роднай зямлі, роднай мовы / Станіслаў Рачэўскі // Берасцейскія карані ’98 : гісторыка-краязнаўчы і літаратуразнаўчы зборнік. – Брэст, 1998. –
С. 297–299. 

Святло сакавіцкага слова : навуковае выданне да 60-х угодкаў прафесара Галіны Мікалаеўны Малажай / навуковы рэдактар М. М. Аляхновіч. – Брэст : БрДУ, 1998. –
277 с. : партр.

 1999

Малажай Галіна Мікалаеўна // Беларуская энцыкладпедыя : у 18 т. – Мінск, 1999. – Т. 9. – С. 557.

 2000

Шэмяцюк, В. Не толькі крыніца ведаў / Вера Шэмяцюк // Настаўніцкая газета. –
2000. – 10 лютага. 

 2001

Малажай Галіна Мікалаеўна // Памяць. Брэст : гісторыка-дакументальная хроніка : у 2 кн. – Мінск, 2001. – Кн. 2. – С. 654. 

Чарняк, М. Да суседзяў у госці / М. Чарняк // Народная трыбуна. – 2001. – 29 снежня.

 2003

Касцючык, В. У светлы дзень народзінаў /Касцючык Валянціна, Яўдошына Ларыса // Народная трыбуна. – 2003. – 22 сакавіка.

 2005

Г. М. Малажай : [некралог] // Заря. – 2005. – 21 мая. – С. 3. 

Г. М. Малажай : [некралог] // Народная трыбуна. – 2005. – 21 мая. – С. 4. 

Малажай Галіна Мікалаеўна (1938–2005 гг.) // Прафесарска-выкладчыцкi калектыў Брэсцкага дзяржаўнага ўнiверсiтэта iмя А. С. Пушкiна : бiябiблiяграфічны даведнiк, 1945–2005 / аўтары-складальнікі: У. В. Здановiч [i iнш.]. – Брэст, 2005. – 246 с. 

Мельнiкава, З. З-пад крыла Калесніка / Зоя Мельнікава // Заря. – 2005. – 3 сентября. 

Новiк, М. I. Святло творчага шчыравання : штрыхі да партрэта Галіны Мікалаеўны Малажай / М. І. Новік // Веснiк Брэсцкага ўнiверсiтэта. – 2005. – № 3. – С. 64–71.

 2006

Дрык, Н. Настаўнікі не паміраюць / Н. Дрык // Лiтаратура і мастацтва. – 2006. – 11 жніўня. – С. 13. 

Рубашэўскi, Ю. Святло яе ўсмешкі / Юрый Рубашэўскі ; фота У. Чаберкуса // Вечерний Брест. – 2006. – 23 июня. – С. 7.

 2008

Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст : БрДУ, 2008. – 324 с

Варонiк, С. З родным словам па жыцці : (да 70-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) / С. Варонік // Веснiк Брэсцкага ўнiверсiтэта. Серыя філалагічных навук. – 2008  – № 1. – С. 152–153. 

Варонік, С. А. «Так мілажальна цвітуць вершы…» : у вянок настаўніку / Святлана Варонік // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 3. 

Галіна Малажай (1938–2005) : з аўтабіяграфіі // Літаратурная карта Берасцейшчыны / укладальнік А. Крэйдзіч. – Брэст, 2008. – С. 49–51. 

Гуліцкі, М. Ф. Справа іх жыве — слава праменіць / Мікалай Гуліцкі // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 4–5.

Емельяновіч, В. М .
«Пасеянае табою расце…» : слова пра калегу, сябра, дарадчыка / Вера Емельяновіч // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 6–8. 

Заіка, З. М. З творчай лабараторыі Г. М. Малажай / Зоя Заіка // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 5–6.

Кананенка, Т. М. Вучыцца ў настаўніка / Тамара Кананенка // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 8–10. 

Мароз, В. К. Навуковая спадчына Галіны Малажай у кантэксце здабыдкаў лінгвістычнай школы прафесара Фёдара Янкоўскага / Валянціна Мароз // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 10–12.

Метрыка літаратурная // Полымя. – 2008. – № 3. – С. 204–205. 

Мішчанчук, М. І. Тры сустрэчы з Галінай Мікалаеўнай Малажай : духоўны свет чалавека / Мікола Мішчанчук // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008  – С. 12–14. 

Новік, М. Вернасць слову і справе / Марыя Новік // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 14–17.

Новік, М. І. «Што сяльцо, то слаўцо...» : даследаванне мовы Берасцейска-Пінскага Палесся ў працах Г. М. Малажай / М. I. Новiк // Дыялекталогія і гісторыя беларускай мовы : матэрыялы Міжнароднай навуковай канферэнцыі, Мінск, 15–16 красавіка 2008 г. – Мiнск, 2008. – С. 183–188. 

Новік, М. Несла святло роднага слова : да юбілею Галіны Малажай / Марыя Новік, Тамара Кананенка // Роднае слова. – 2008. – № 3. – С. 37–38. 

Пашкевіч, М. І. З пашанай і любоўю : штрыхі да партрэта настаўніка / Мікалай Пашкевіч // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі :  матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года :
да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 17–18. 

Рачевский, С. Все остается людям / С. Рачевский // Брестская газета. – 2008. –
28 марта. – С. 3. 

Рачэўскі, С. Р. На вяршынях прафесіяналізму: Галіна Мікалаеўна Малажай / Станіслаў Рачэўскі // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года :
да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 18–21. 

Чтобы помнили: профессор Галина Моложай (1938–2005) // Брестская газета. – 2008. – 14 марта. – С. 3. 

Яўдошына, Л. І. Слова пра навукова-метадычную школу прафесара Г. М. Малажай / Ларыса Яўдошына // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Брэст, 20–21 сакавіка 2008 года : да 70-годдзя з дня нараджэння Галіны Мікалаеўны Малажай / [пад агульнай рэдакцыяй М. І. Новік]. – Брэст, 2008. – С. 21–23.

 2009

Моложай Галина Николаевна // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. –Минск, 2009. – Т. 1, кн. 2. – С. 102. 

Новік, М. І. Слова ўэпісталярнай спадчыне Ф. Янкоўскага / Марыя Новік // Каб жыло наша Слова : зборнік навуковых артыкулаў да 90-годдзя з дня нараджэння Фёдара Янкоўскага. – Брэст, 2009. – С. 19–21. 

 2013

Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы рэспубліканскай навуковай канферэнцыі да 75-годдзя з дня нараджэння прафесара Галіны Мікалаеўны Малажай, Брэст, 15 сакавіка 2013 г. / [рэдкалегія: М. І. Новік і інш.]. – Брэст : Альтернатива, 2013. – 185 с. 

Аляхновіч, М. М.
 Наканаванасць роду : да 75-годдзя прафесара Г. М. Малажай / М. М. Аляхновіч // Веснік Брэсцкага ўніверсітэта. Серыя 3, Філалогія. Педагогіка. Псіхалогія. – 2013. – № 1. – С. 192. 

Літаратурныя мясціны Беларусі : вёска Кустын  // Астрамечаўскі рукапіс. – Брэст, 2013. – № 1. – С. 69. 

Новiк, М. I. «Душа крылатая ў слова…» / Новік М. І. // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : матэрыялы рэспубліканскай навуковай канферэнцыі да 75-годдзя з дня нараджэння прафесара Галіны Мікалаеўны Малажай, Брэст, 15 сакавіка 2013 г. / [рэдкалегія: М. І. Новік і інш.]. – Брэст, 2013. – С. 3. 

Новік, М. Шчыраверная слову : да 75-годдзя з дня нараджэння Галіны Малажай / Марыя Новік // Роднае слова. – 2013. – № 3. – С. 21–22. 

Хоміч, І. Была. Ёсць. Будзе : Галіна Малажай на філфаку / Іна Хоміч // Брестский курьер. – 2013. – 21 марта (№ 12). – С. 21. 2016 

Каляда, А. Галіна Мікалаеўна Малажай / Алена Каляда, Таццяна Васілюк // Астрамечаўскі рукапіс. – Брэст, 2016. – № 2. – С. 68–70.

 2018

Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 2018 г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія: Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст : БрДУ, 2018. 

Аляхновіч, М. М. Паклон вясне / М. М. Аляхновіч // Роднае слова. – 2018. – № 3. – С. 29. 

Васюковіч, Л. С. Навукова-метадычная спадчына прафесара Г. М. Малажай у кантэксце айчыннай методыкі ХХІ стагоддзя / Л. С. Васюковіч // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 2018 г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія: Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст, 2018. – Ч. 1. – С. 4–7. 

Заіка, З. М. Брэсцкая асветніца: шчыраванне душой / З. М. Заіка // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 2018 г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія: Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст, 2018. – Ч. 1. – С. 10–13. 

Кананенка, Т. М. Урокі настаўніцы / Т. М. Кананенка // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 2018 г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія: Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст, 2018. – Ч. 1. – С. 13–16. 

Мароз, В. К. Пераемнасць: беларускія навуковыя школы ў кантэксце філалагічнай школы прафесара Фёдара Янкоўскага / В. К. Мароз // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 201  г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія: Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст, 2018. – Ч. 1. – С. 16–19. 

Рачэўскі, С. Р. Прафесар Галіна Мікалаеўна Малажай: адметнасць навуковага пісьма і педагагічнай культуры / Ст. Р. Рачэўскі // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 2018 г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія: Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст, 2018. – Ч. 1. – С. 19–22. 

Шур, В. В. Імя прафесара Галіны Малажай у лінгвістыцы / В. В. Шур // Роднае слова. – 2018. – № 3. – С. 29–31. 

Шур, В. В. Прафесар Галіны Малажай у беларускай лінгвістыцы / В. В. Шур // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 2018 г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія : Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст, 2018. – Ч. 1. – С. 22–26. 

Яўдошына, Л. І. «…А след ад вялікай душы застаецца на свеце доўга» / Ларыса Яўдошына // Актуальныя праблемы мовазнаўства і лінгвадыдактыкі : (да 80-годдзя з дня нараджэння прафесара Г. М. Малажай) : зборнік навуковых артыкулаў : [матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Слова, фразеалагізм, перыфраза», г. Брэст, 15 сакавіка 2018 г.] : у 2 ч. / [рэдкалегія : Л. І. Яўдошына (адказны рэдактар) і інш.]. – Брэст, 2018. – Ч. 1. – С. 3. 

Яўдошына, Л. І. Слова пра настаўніцу : да 80-годдзя з дня нараджэння Галіны Малажай / Ларыса Яўдошына // Роднае слова. – 2018. – № 3. –
С. 27–29.

 2023 

Яўдошына, Л. І. «…А след ад вялікай душы застаецца на свеце доўга» : Галіна Малажай / Ларыса Яўдошына // Роднае слова. – 2023. – № 3. –
С. 52–53.

КАБ ЖЫЛО НАША СЛОВА

КАБ ЖЫЛО НАША СЛОВА

У архіве Г. М. Малажай засталіся перапісаныя яе рукою словы многіх беларускіх пісьменнікаў, што ўспрымаюцца як запавет, як падтрымка кожнаму. На такіх тэкстах прапаноўвала вывучаць законы роднай мовы, яе хараство.
     
Плён працы Г. М. Малажай — гэта навука, як трэба жыць, як трэба шанаваць зярняткі, з якіх вырастаюць каласы роднага слова, каласы мудрасці продкаў, каласы дабрыні і спагады, прыгажосці і людскасці. З клопатам пра маладыя парасткі, пра ўзгадаванне моладзі ў родным слове прасякнуты зварот Галіны Мікалаеўны, знойдзены сярод яе рукапісных матэрыялаў. Гэта накіды прывітальнага слова да ўдзельнікаў абласной алімпіяды па беларускай мове, нязменным старшынёй журы якой была ў свой час Г. М. Малажай.
     
Змест гэтага прывітання сугучны слову Алаізы Пашкевіч-Цёткі з артыкула “Шануйце роднае слова!” Варта прыгадаць урывак з прывітальнага слова Г. М. Малажай, ён гучыць як зварот да ўсіх беларусаў:
     
“Нашай краіне, якая імкнецца адолець усе завалы і перашкоды на шляху да актыўнага жыцця ўсіх і кожнага, патрэбны іменна такія людзі — з трывалымі ведамі, неспакойным сэрцам, з акрэсленай жыццёвай пазіцыяй. А яна выпрацоўваецца не адразу і не проста. Выяўляецца такая пазіцыя найперш у тым, як чалавек ставіцца да свайго, роднага, таго, што дзяды і прадзеды шанавалі і аберагалі. Найагіднейшы чалавек тады, калі топча роднае, створанае чалавечым розумам або ягонымі рукамі, ламае дрэва, пасаджанае бацькам, выкідвае з хаты вытканае бабуляю, саромеецца гаварыць так, як спрадвеку гаварылі яго родныя. Спадзяюся, сярод вас няма такіх, бо інакш вы не былі б пераможцамі раённых алімпіяд па роднай мове. Вам аберагаць яе чысціню, вам клапаціцца пра тое, каб наш народ пры вялікай павазе да іншых народаў застаўся беларускім: ведаў свае песні, казкі, чытаў беларускую літаратуру, карыстаўся моваю дзядоў і прадзедаў. І ўсё гэта лічыў самай каштоўнай спадчынаю, якую нельга прадаць, як і нельга купіць. Вы будучыня наша, будучыня беларусаў...”
     
Гэтыя словы не страцілі сваёй актуальнасці і сёння. Дробным, аднак выразным почыркам, амаль без выпраўленняў напісаны тэкст. Ён усё адно як перапісаны на чыставік, аднак тыя, хто ведаў Галіну Мікалаеўну, пацвердзяць, што гэта была адметная выява яе манеры пісьма, правільней сказаць — мыслення: ясна і дакладна фармулявала сваю думку і гэтак жа занатоўвала яе. Гэтае слова выяўляе пазіцыю
Г. М. Малажай, яе клопат пра роднае, пра тых, маладых, на якіх — працяг жыцця нацыі, роднай мовы.
                  
                                                                                                                                                                     Марыя Новік

Фотагалерэя