30 сакавіка 2025 г. адбылася сустрэча чытацкага клуба «КанТэкст». Пагаварыць вырашылі пра класічную літаратуру. У госці да нас прыйшлі шмат новых людзей — творчае аб'яднанне «Светлаяр»; удзельнікі брэсцкага чытацкага клуба, які існуе ўжо тры гады; а таксама аўтар тэлеграм-канала «Перагортваючы свет» Віялета Бокша.

Лічыцца, што класічная літаратура — гэта творы, якія сталі ўзорнымі для той ці іншай эпохі. Тэма выклікала вельмі шмат спрэчак, меркаванняў і адзнак. Адны сцвярджалі, што класіка — гэта толькі тыя кнігі, якія вытрымалі выпрабаванне часам і працягваюць натхняць чытачоў на працягу стагоддзяў. Іншыя лічылі, што класічная літаратура павінна адлюстроўваць універсальныя чалавечыя каштоўнасці і праблемы, застаючыся актуальнай у любых гістарычных умовах.

Аднак, нягледзячы на рознагалоссі, вылучылі некалькі агульных рыс, якія аб'ядноўваюць класічныя творы. Па-першае, гэта глыбіня і шматслойнасць зместу, якая дазваляе кожнаму чытачу знаходзіць у тэксце нешта сваё. Па-другое, гэта яркія, запамінальныя выявы і персанажы, якія сталі сімваламі цэлых эпох і культур. Нарэшце, класічная літаратура часта закранае вечныя тэмы — каханне, пакута, пошукі сэнсу жыцця, што робіць яе актуальнай і ў сучасным свеце.

У беларускай літаратуры асабліва адзначылі асобу і творчасць Уладзіміра Караткевіча. А класікай XXI ст. адна з удзельніц назвала маладога беларускага аўтара Андруся Горвата «Радзіва “Прудок”», зачытала некалькі ўрыўкаў з кнігі. Класікай сталі і многія беларускія прыказкі, лічыць чытачка. Іншы ўдзельнік сустрэчы зрабіў спробу параўнаць паэзію Мікалая Гумілёва і Іосіфа Бродскага. На яго думку, у Гумілёва вершы ідуць ад сэрца, у іх больш пакут, а ў Бродскага больш складаная канструкцыя верша. Але і той і іншы вялікія.

Не абышлося без спрэчкі — ці трэба ўключаць у школьную праграму складаныя творы класічнай літаратуры? Меркаванні падзяліліся. Важна, каб дзеці хаця б пазнаёміліся з аўтарам, а з узростам да чытання яго твораў яны могуць вярнуцца неаднаразова, — так лічылі адны. Іншыя казалі, што вельмі важна, каб кніга не выклікала абурэнне.

Была сярод нас і дзіцячая пісьменніца Наталія Андрасюк, якая прыдумала цэлы сусвет двух сяброў з дзіўнымі прыгодамі («Незвычайныя прыгоды Гаввара і Кундоса. Блакітны крышталь»). Дзве яе кнігі — аб сяброўстве, сталенні і ўменні вырашаць складаныя задачы.

У некаторых краінах у абавязковую школьную праграму ўключана кніга Дэніэла Кіза «Кветкі для Элджэрнона». Многія яе прачыталі, і гісторыя галоўнага героя закранула за жывое. Фантастычны раман аб разумова адсталым маладым чалавеку Чарлі. Кніга закранае мноства праблем і пытанняў.

А верш класіка французскай літаратуры Віктара Гюго «Турнір караля Іаана» мы з задавальненнем паслухалі на французскай мове. З замежнай літаратуры быў адзначаны Джэк Лондан («Марцін Ідэн»), Уільям Тэкерэй («Кірмаш ганарыстасці»), Анатоль Франс («Багі прагнуць»), сучаснікі Энтані Дор («Птушыны горад за аблокамі»), Марыя Карэлі («Смутак Сатаны»).

Вядома, не забыліся і рускіх класікаў — Мікалая Гогаля, Льва Талстога, Уладзіміра Караленка. Адна з удзельніц клуба ў розным узросце сем разоў прачытала раман Міхася Булгакава «Майстар і Маргарыта» і кожны раз ён гучаў па-рознаму.

Другая палова ХІХ ст. падарыла літаратурнаму свету шмат таленавітых аўтараў, некаторыя з іх незаслужана забытыя: Сямён Пад'ячоў, Аляксей Хамякоў, Юзэф Крашэўскі.

Казалі і пра многія іншыя кнігі. Далучайцеся да аматараў чытання і адкрывайце з намі новыя літаратурныя гарызонты!

Аддзел абанемента

+375 162 57 48 09